Για τον Ζίκο το ποδόσφαιρο είναι το πιο κατανοητό πράγμα. Ομως τον φέρνει για ακόμα μια φορά σε μια χώρα με ακαταλλαβίστικη γλώσσα. Στα 56 του, και αφού [πρώτα πέρασε 15 χρόνια στην Ιαπωνία, την Τουρκία, το Ουζμπεκιστάν, την Ρωσία, τώρα είναι στο τιμόνι του Ολυμπιακού στον Πειραιά τον οποίο την περασμένη εβδομάδα οδήγησε στους 16 του Champions League. Στην συνέντευξη που ακολουθεί, το μεγαλύτερο ίνδαλμα της Φλαμένγκο, μιλά για τους πρώην ποδοσφαιριστές της που παραμένουν μακριά από την ομάδα, για την νέα πρόεδρο Πατρίσια Αμορίν, για τον Ολυμπιακό και τα διλήματα του Αντριάνο. Η συνέντευξη δώθηκε στον δημοσιογράφο Φάμπιο Βίτορ και αναδημοσιεύθηκε στο ιστολόγιο Hellas Brazil την επιμέλεια της οποίας ανέλαβε ο Nordestino.

"Δεν γίνεται να είναι καλύτερος παίκτης της σελεσάο ο τερματοφύλακας"
του Φάμπιο Βίτορ

Αρτούρ Αντούνες Κοΐμπρα. Εδώ και δέκα χρόνια προπονητής, ο Ζίκο, πιστέυει πως η καλή φάση που περνά ο τερματοφύλακας Ζούλιο Σέζαρ είναι απόδειξη των αδυναμιών της Βραζιλίας του Ντούνγκα. Ο πρώην craque της Φλαμένγκο και της σελεσάο, που τίμησε την καναρινί φανέλα στα Μουντιάλ του 78,82 και του 86 (αλλά και το 98 όπως και το 2006 που ήταν στην αποστολή), μιλά για την γιαλί που ράγισε με τον πρόεδρο της CBF, Ρικάρντο Τεϊσέιρα. Κατα την δική του βερσιόν, ο ισχυρός άνδρας της ομοσπονδίας αποφάσισε μόνος του να αποσύρει την υποψηφιότητα της Βραζιλίας για ανάληψη της διοργάνωσης του Μουντιάλ του 2006. Ο Ζίκο που τότε ήταν αρχηγός της καμπάνιας το έμαθε από τρίτους και από τότε διέκοψε της σχέσεις του με τον Τεϊσέιρα.

- Τι έχετε διδαχθεί σε επίπεδο επαγγελματικό αλλά και κουλτούρας δουλεύοντας σε τόσες διαφορετικές χώρες;

Ζίκο: Από πλευράς κουλτούρας είναι φανταστικό. Εχεις την δυνατότητα να δεις συνήθειες, κλίματα, συμπεριφορές όλα διαφορετικά. Να γίνεις πιο πλούσιος σε εμπειρίες κάθε είδους. Από επαγγελματική πλευρά τα πράγματα δεν είναι πάντα ρόδινα. Για παράδειγμα, δεν ήθελα να φύγω από την Τουρκία (το 2008) όπου ήμουν απόλυτα εγκλιματισμένος. Το πρόβλημα ήταν με τον αδερφό μου Εντού και τον γυμνασή Μορασί Σαντάνα. (Ο Εντού τσακώθηκε με τον πρόεδρο και απολύθηκε μαζί με τον Μορασί). Στο τέλος του συμβολαίου μου ήθελαν να το ανανεώσουν μόνο μαζί μου αλλά δεν δέχτηκα. Μου πρόσφεραν πολλά περισσότερα για να μείνω αλλα εμένα σε τέτοιες καταστάσεις δεν με ενδιαφέρουν τα χρήματα. Με πήρε τηλέφωνο ο Ριβάλντο, μου είπε για το πρότζεκτ που έχει στο Ουζμπεκιστάν και δέχτηκα την πρόταση του. Το χρηματικό μέρος ήταν πολύ καλό από αυτά που δεν μπορείς να αρνηθείς. Πήγα εκεί και όλα πήγαν καλά. Τότε εμφανίστηκε η πρόταση από την Ρωσία.

- Εφυγες από το Ουζμπεκιστάν λόγω της ΤΣΣΚΑ;

Ηταν η ευκαιρία να επιστρέψω στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Η ΤΣΣΚΑ θα έπαιζε στο Champions League και αυτό μόνο ήταν πιο σημαντικό από τα χρήματα στο Ουζμπεκιστάν. Ομως τα πράγματα δεν ήρθαν οπως τα ήθελα. Μια εβδομάδα πριν αρχίσει η διοργάνωση με απέλυσαν.

- Και τότε ήρθε η πρόταση του Ολυμπιακού;

Ημουν στο αεροδρόμιο όταν με πήραν τηλέφωνο και με ρώτησαν αν με ενδιαφέρει ο Ολυμπιακός. "Φυσικά" απάντησα εγώ. Οταν έφτασα στο Παρίσι είχα πάνω απο δέκα μυνήματα που μου ζητούσαν να αλλάξω πτήση και να πάω στην Αθήνα το συντομότερο δυνατό. Τότε έγινε μια ολόκληρη επιχείρηση για να βγάλω τις αποσκευές μου από το αεροπλάνο, έμεινα στο Παρίσι και την επόμενη πήγα στην Αθήνα για να υπογράψω το συμβόλαιο μου. Συμφωνήσαμε αμέσως και μέσα 24 είδα το πρώτο παιχνίδι της ομάδας για το Champions League.

- Από αυτά που είδες μέχρι τώρα, ποιές είναι οι πραγματικές πιθανότητες του Ολυμπιακου;

Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Είναι λογικό να είμαστε ένα επίπεδο κάτω από τα τέρατα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η Αρσεναλ για παράδειγμα έχει τεράστια διαφορά σε δυναμικό. Εχει 46 ποδοσφαιριστές και μεις 26. Σε τρεις μήνες που είμαι εδώ δεν έχω παίξει ούτε ένα παιχνίδι με όλη την ομάδα. Εχουμε τουλάχιστον πέντε βασικούς τραυματίες. Η ομάδα μας είναι καλή, με παίκτες που έχουνε περάσει από την Ρεαλ Μαδρίτης, την Σεβίλλη, την Εθνική Αργεντινής. Εχω τρεις Βραζιλιάνους. Τον Λεονάρντο, τον Ντουντού και τον Ντιόγκο της Πορτουγκέζα. Αυτός ο τελευταίος είναι παίκτης που μπορεί να κάνει την διαφόρα και είναι τραυματίας. Τον είχα στην διάθεση μου μόνο για δύο ματς. Ο Τοροσίδης, από την Εθνική Ελλάδας μόλις επέστρεψε όπως και ο Γκαλέτι που ήταν εδώ και καιρό εκτός ενώ ο Λεντέσμα παραμένει τραυματίας. Η ομάδα όπως είπα είναι καλή αλλά στην φάση που βρισκόμαστε έχει μόνο θηρία. Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Τσέλσι. Από την άλλη είμαστε στα νοκ-άουτ και όλα μπορούν να συμβούν. Τα ματς δεν τα κερδίζει πλεόν το όνομα της ομάδας.


- Εχεις διαφορετικό μεταφραστή σε κάθε χώρα που έχεις δουλέψει;

Είμαι πάντα με μεταφραστή. Στην Ελλάδα τον χρειάζομαι πολύ λίγο γιατί σχεδόν όλοι στην ομάδα μιλούν ισπανικά. Με τον πρόεδρο μιλάω στα ιταλικά. Στην Ρωσία και το Ουζμπεκιστάν ήταν απαραίτητος ο μεταφραστής.

- Υπάρχει πίεση;

Δεν νίωθω πιεσμένος. Οχι όπως στην Τουρκία που έβραζαν. Εδώ είναι καλά. Εγώ βέβαια είμαι συνηθισμένος από την Φλαμένγκο και τα καταφέρνω παντού.

- Ποιός αντίπαλος θα δυσκολέψει περισσότερο την Βραζιλία στην πρώτη φάση του Μουντιάλ;

Πιστεύω πως μέχρι και η Κορέα μπορεί να μας δυσκολέψει, μιας και είναι το πρώτο μας όπου όλες οι ομάδες παίζουν με το ηθικό στα ύψη. Θα προτιμούσα να ξεκινούσαμε με την Πορτογαλία.

- Ποιοί πιστεύετε ότι θα προκριθούν από τον όμιλο;

Η Βραζιλία, η Πορτογαλία και η Ακτή του Ελεφαντοστού είναι αυτές που θα παλέψουν για τις δύο θέσεις. Η Ακτή Ελεφαντοστού έχει τους καλύτερους ποδοσφαιριστές στην Αφρική. Η Πορτογαλία δεν εμπνέει ως τώρα εμπιστοσύνη αλλά έχει πολύ καλές μονάδες με έναν από τους καλύτερους ποδοσφαριστές στον κόσμο όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο αλλά και ο Νανί, ο Ντέκο, ο Μπρούνο Αλβες.

- Τι πρέπει να διορθώσει η σελεσάο μέχρι το Μουντιάλ;

Πρεπει να προσέξει να μην βγάζει MVP τον τερματοφύλακα Ζούλιο Σέζαρ. Πιστεύω πως ο τερματοφύλακας έχει να κάνει μια δουλειά και ο Ζούλιο Σέζαρ την κάνει πολύ καλά αλλά δεν επιτρέπεται στα μισά ματς να είναι ο καλύτερος παίκτης μας. Οταν ο κάλυτερος παίκτης μιας ομάδας είναι ο τερματοφύλακας αυτό πάει να πει πως η ομάδα έχει πολλά τρωτά σημεία. Ο τερματοφύλακας στην εθνική ήταν πάντα έτσι: η μπάλα φτάνει σε εκείνον λίγες φορές και έχει να κάνει μια μεγάλη απόκρουση, το πολύ δύο. Τώρα όταν φτάνουμε να κάνει πέντε και έξι και κάθε ματς....

- Γιατί συμβαίνει αυτό;

Πολλές φορές τα βασίζουμε όλα στον παίκτη που είναι στην καλύτερη κατάσταση. Ετσι έγινε και το 2006 με τον Ροναλντίνιο. Ολοι σκέφτηκαν: «Αν είναι στα καλά του ο Ροναλντίνιο θα το καθαρίσει μόνος του». Και είδαμε το αποτέλεσμα. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με τον Ζούλιο Σέζαρ. Το Μουντιάλ όμως δεν είναι έτσι. Χρειάζεται όλο το σύνολο να δουλέψει μαζί για να τα καταφέρει.

- Ο Ντούνγκα λέει πως είναι πιο σημαντικό να περάσεις στην ιστορία για τα αποτελέσματα και όχι για το ποδόσφαιρο που παίζεις, όπως έγινε με την ομάδα του '82 που ναι μεν μαγεψε αλλά δεν κέρδισε. Πως το βλέπεις έσυ;

Δεν συμφωνώ. Εγώ πιστέυω πως ομάδες που δεν κέρδισαν, όπως η Ολλανδία του '74, η Βραζιλία του '82, η Ουγγαρία του '54 έχουν την ίδια θέση στην ιστορία με αυτές που πήραν το τρόπαιο. Αν όλοι μπορούσαν να παίζουν και καλή μπάλα και να κερδίζουν θα ήταν τέλειο αλλά το ποδόσφαιρο δεν είναι έτσι. Πολλοί είπαν πως χάσαμε το Μουντιάλ του '82 επειδή θυσιάσαμε το αποτέλεσμα για το θέαμα. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Απλά εμείς δεν ξέραμε άλλο τρόπο παιχνιδιού. Και δεν μπορείς να αλλάξεις την φύση μιας ομάδας.

- Είναι έτοιμη η Βραζιλία για να διοργανώσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο;

Η Βραζιλία το άξιζε. Είναι η χώρα που έχει κάνει τα περισσότερα για το άθλημα. Κάμμια από της χώρες που το διοργάνωσε δεν βγήκε χαμένη. Μπορούμε να κάνουμε ένα καλό Μουντιάλ και να δώσουμε στους φιλάθλους τα στάδια που αξίζουν.

- Η διοργάνωση του Μουντιάλ έφερε ξανά κοντά τον Ρικάρντο Τεϊσέιρα και τον Πελέ. Υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο και με εσένα;

Οχι. Κάμια.

-Γιατί;

Γιατί δεν τον εμπιστεύομαι πλέον. Δεν τον πιστεύω και αυτό δεν αλλάζει. Δεν λέω την λέξη ποτέ γιατί στην ζωή ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί. Πάντως δεν είναι στις προθέσεις μου να ξαναδουλέψω μαζί του.

-Τι έγινε το 2006;

Ημουν πρόεδρος της επιτροπής. Ταξιδέψαμε όλο τον κόσμο, φτάσαμε μέχρι την Σαμόα, δώσαμε διαλέξεις, συνεντεύξεις διαφημίζοντας την υποψηφιότητα της Βραζιλίας. Ηταν μια ομάδα 20 ατόμων που δούλεψε πολύ σκληρά. Οταν έφτασε η ώρα για την τελική συνάντηση, πρίν πάμε να παρουσιάσουμε το πρότζεκ στην Ζυρίχη, ο Τεϊσέιρα δεν εμφανίστηκε. Απλά πήρε ένα τηλέφωνο, δεν ξέρω ποιόν γιατί δεν πήρε έμενα, και είπε: «Πές σε όλους πως η Βραζιλία αποσύρεται από την διεκδίκηση του Μουντιάλ». Νομίζω πως όλοι αξίζαμε μεγαλύτερο σεβασμό, τουλάχιστον να έρθει και να μας εξηγήσει τι και γιατί συνέβη.

Ευχαριστούμε το Hellas Brazil και τον Nordestino για την παραχώρηση αναδημοσίευσης της συνέντευξης.